ZJARR I LENE NE HARRESE 2008

XHEMIL BYTYÇI
ZJARR I LENE NE HARRESE, 2008




ZOGU IM

Ç’ ndodhi, që fshihesh prapë
prapa shtërngatave me vrap?
Zogu im, të nxorën tmerrshëm nga kjo tokë,
m’u duk se në qiellin tim nuk pashë më zog.

U arratise në botën pa kufij të prerë,
nga bubullimat  e tmershme u trembe, 
ti, i miri, me barrë e brengë,
në horizontin e tokës sime fluturon përherë.

SHPRESAT E PRITJES

Kosovë, mrekulli e vërtetë në një guacë,
e kapluar ndër ankth  të pambarim
që sa herë re në kurthë e në grackë
në vete kishe dashuri dhe amshim.

Jeton pezull midis përgjegjësisë,
po mos është kjo lojë mashtruese
e artit të thënëthasheve me pantomimë,
ku lëvrijnë kukullat me dëshpërim!?

Ti lëviz nën ritmin e intrigës së shtirë,
i kapërcen emocionet tua të shtrenjta,
me shpresa të pakursyera të rrugës së mirë
që prapështitë e shekujve t’i rrokullisë.

Në Kosovë do të luhet një skenë teatri
për të provuar qëndrueshmërinë,
do të jetë gjykim i një Ahtisari
për të shpallë liri për ardhmërinë.

Në maskat në vete të dashuruar,
shpirtërat e zymtë krijojnë pejzazh të zgjedhur,
dëshirojnë Kosovës t’i japin pamje të trishtuar,
krijimin e një pavarësie të dredhur.

Djemtë e tu, Kosovë, krenari e rrallë,
mrekullitë e skajshme në këmbim,
shikimin e humbur ti do ta ringjallë
përjetshëm të kanë dhënë premtim.


IDILË E KOSOVËS

Me këto male që mugullojnë,
me këto fusha që blerojnë,
në sytë tanë ti derdh hjeshi,
ty të krijoi një Perëndi.

Të ndoq me shekuj fati i zi,
u turrën bishat një nga një,
ata të vranë, e vranë dhe veten,
na këtu prapë e bëjmë jetën.

Në këto male që mugullojnë,
në këto fusha që blerojnë
zemra e gjyshërve shkrep vetimë,
në ty, Kosovë, na jemi të bimë.

DIKUR KOSOVË

Kosovë,
ty dikur
të bënë vullkan të shuar.

Vallë, vullkanit nuk i mbyllet gryka,
llava nuk lëpihet me gjuhë,
diellit nuk i ndalet drita,
lirisë nuk i shkurtohet dita?!

Vjen fundi i tiranisë,
Kosovës nuk i ngulfatet fati.

LOT I NDARË

Pik lot gëzimi,
pik lot  hidhërimi,
për Kosovën time nesër.

Por, lutem
të mos  ia ngacëmojmë dhimbjen,
as sëmundjen e plagëve të moçme.

Shpata e unit tim flakëron
Kosova, po Kosova, na bashkon.


VËRSULJET MISTIKE

Ujqit e lëshuar 
nga vathi i  Evropës
erdhën në Kosovën jetime.

Ujqit bënë vërsulje mistike
Kosovës ia kafshonin veshët,
bënin turrime,
bënin ulërime
më fjalë poshtëruese.

Haj, ritmi i askushëve,
i sojit të rebelëve
i lidhte plagët e fjalëve
prapa kafkës së Kosovës!

Kosovën e kishin futur
midis katakombeve ballkanike,
që shkrepnin fyerje e urrejtje.

Nga dritarja e ardhmërisë
ua dëgjonin britmat
e ëndrrave të  liga 
të popullit në vetmi.

Kosova për fjalë
nuk ka grevë  urie,
ajo do t’i këndojë ardhmërisë.


TRUNG ULLIRI

Trungu i ullirit me rrenjë të denjë,
trung i Ilirit me zemër vigan
duken me rrudhat e shekullit.

Në luginën e qetësisë së kësaj toke
pushonin pëllumbat e bardhë të mirësisë,
të ngritur nga skëterra -
shpresë e forcë e lirisë
të krijojmë tempullin e  Shqipërisë!


FJALË ME VALË DETI

Moti më pikuan dy pika loti në det
deti i përbiu me timën hidhësi.

Zilia u fundos në fund të detit
njëherit e shkapërbiu për paqe.

Grepi im e luhati dëshirën nëpër valët e rrepta
dhe befas e përbiu peshku i artë.

I zhgënjyeri u fundos me befasi
për të gjetur fushëfaune deti për qetësi.

Qirinjtë u ndezën nën kupollën e detit
për t’i zgjuar dëshirat e heshtura.

Nëse fjala luan lojën në det
fatin e gëzimin prej valëve e pret.

Në fund të detit do ta vendos shqip një gur 
që nesër të mbijë bari i urtë i shqipes.

Në thëllësi të detit në atë gur
të valojë, të valojë shqiponja në flamur.

Fijet e fjalëve - cikël poetik nga libri, 2009






 XHEMIL BYTYÇI
DRITE E PERJETSHME 

Ali Podrimjes


 Kalorës i erërave
I fjalëve
Farkëtar i urtësisë
E përjetshme dritë
E Atdheut.


KU E KE SHTEPINE MOTER

Ku e ke shtëpinë motër
Rrugëve që bredh
Nëna të bart symbyllur ndër duar
T’i tregojë rrugët te tregu...

Ishe gonxhe si një lule
Të këputën të gjithë
Unazën e mishit ta shqyen
Humbe më të çmuarën...

Ishe e pastër, motër
E shkretë u plagose
Veten me çarçaf rëre mbulove.


FIJET E FJALEVE

Fije fjalësh në qëndisje
Në një cep dielli
Fjollë drite e njerëzimit
Për një pikë dashurie.


MBI VARRIN E SAJ

Ende dëgjoj zërin e nënës
                   Tej durimit
Me mall në ëndërr e përgjoj
Derisa në kopsht të lulëzojë
Një lule përjetësie
                   Mbi varrin e saj

Kur dëgjoj shushurimën - cikël nga libri 2007


XHEMIL BYTYÇI 

KUR AI DEGJON ZERIN

Unë jam i befasuar
As që e ndjej veten fajtor
Populli të mos bëjë grevë shpirtërore
Se kur ai dëgjon zërin e shpresës
Do të arrijë edhe shpëtimin
Sapo të mbisundojë nderi i së vërtetës.


E IMJA NENE

U ringjallën zërat e fëmijërisë
Zërat e shpresës tani dëgjoj
Në t’amblin e nënës u betova
Të zgjuar që më mbajti tërë jetën
E imja nënë
Që më mbolli timen pemë
Dhe e ujiti me lot
Se e ardhmja
Nuk qenka ëndërr


ZGJIMI

Zgjimi arrin
Kur vetvetes i jep guxim
Këngën e popullit kur dëgjon
Mos tradhto shpirtin tënd
Shpalos kujtimet
I mjerë të mos mbetesh
Se jeta është një lumë që rrjedh
E s’di kur shter.

Xhemil Bytyçi
PER TY KOSOVE

Do t’i përtërijnë ditët
Ngrite gotën e lotëve për ato që vijnë
Shkruaji së pari fitoret e Kombit
Ja u shndërrova në pishtar
                    Për ty Kosovë

TI NUK U MPOSHTE POPULLI IM

Gjithnjë me pranga me dallgë të mërzisë
Ndër thika të përçarjes ti klith
Kthetrat e klithjes i mban në kurriz
Gjakun e vet nuk lejon për etje ta thithë.

Nga e kaluara ndër brigjet e varfërise kemi mbetur vetë,
Të na varrosin donin të gjallë në tokën tonë
Sa më parë me klithje, herët a vonë
Të na qëndrojë zëri i vetmi që na ka mbetur

Valviten hijet e mjerimit e të territ
Nga stuhitë e vuajtjes mbi tokën e djegur
Nga stuhitë e vuajtjes e të tmerrit
Por ti nuk u mposhte, populli im.


KENGA E QYQES

Sapo e dëgjoj
Këngën e qyqes
Këlthas:
Nostalgjinë e gjora kujton
Kohë e ardhme
Eshtë e shqipes.

DEGJOJ SHUSHERIMEN

Derisa ishim një degë
Nga dy zemra të thyera
Dëgjohej fyelli
Ditet e vetmisë arritën pastaj

Edhe një herë t’ia themi
Se na urdhëroi qetësia
Derisa ishim
Dëgjohej në shtatë kodra fyelli.

Por ja harruam dhe hijet tona
Mbyllemi tani në vete
Dhe dëgjojmë shushërimën.


Xhemil Bytyçi - mjek,studiues dhe poet.



XHEMIL BYTYÇI
Mjek, studiues dhe poet


Xhemil Bytyçi, mjek, studiues dhe autor i disa librave me poezi, është një nga urologët më të njohur në Kosovë që ka nisur të merret me krijimtari letrare që në vitet e gjimnazit. Xhemil Bytyçi u lind  në Billushë të Prizrenit më 5 janar të vitit 1941. Shkollimin fillor e të mesëm e kreu në Prizren, ndërsa fakultetin e Mjeksisë në Universitetin e Beogradit në vitin 1968. Paralel me të absolvoi edhe degën e stomatologjisë të po këtij Universiteti.Gjatë studimeve ishte aktiv në grupin letrar dhe muzikor të shoqatës së njohur të atëshme të studentëve shqiptarë të Universitetit të Beogradit me emrin "Përpjekja". Pas kryerjes së fakultetit  fillon të jap mësim në shkollën e mesme të mjeksisë në Prizren.Në vitin 1973 nis punën në Klinikën e Urologjisë të Spitalit të Përgjithshëm të Universitetit të Prishtinës deri kur u pensionua. Specializimin e urologjisë e kreu në Spitalin"Rebro" të Zagrebit dhe me ngritjen e tij profesionale dhe praktike arriti të bëhët një nga urologët më të njohur të Kosovës.Më 1986 mbroi tezën e doktoraturës në fakultetin e Mjeksisë të Univesitetit të Prishtinës me titull "Kontributi në etiologjinë e nefrolitiazës - studim kliniko epidemiologjik në rajonin e Kosovës" dhe avancohet në gradën e doktorit të shkencave mjeksore.Prof.dr. Xhemal Bytyci ishte për shumë vjet pedagog i rregullt i Fakultetit të Mjeksisë të Universitetit të Prishtinës me gradën më të lartë- profesor ordinar. Eshtë i frutshëm në punën pedagogjike, shkencore dhe klinike. Ka marrë pjesë në shumë kongrese, seminare e simpoziume shkencore të karakterit ndërkombtar. Ka botuar afro 100 artikuj, studime e punime në revistat e specializuara profesionale nga fusha e urologjisë dhe e kirurgjisë. Si specialist edhe pas pensionimit vazhdon ta kryejë me kompetencë të plotë etike-profesionale punën e urologut.
Deri më tani janë botuar katër përmbledhje me poezi. Libri i parë poetik "Dëgjoj shushurimën" është botuar më 2007, "Zjarri lënë në harresë" 2008, "Fijet e fjalëve" 2009 dhe "Rreze yjesh" 2010.  Ate vit disa poezi i janë përkthyer e botuar në Varshave në gjuhën polake, kurse në 2011, po ashtu në revistën letrare -artistike "Horyzonty" të Polonisë  janë botuar 4 poezi haiku. Drama e tij "Martesa" e shkruar ne vitin 1960 e pa dritën e botimin më 2011. Në dorëshkrim ka shumë vjersha, disa tregime dhe një dramë.

Rreze yjesh- Xhemil Bytyçi, cikël poetik 2010


 XHEMIL BYTYÇI
RREZE YJESH

ERE ARBERIE

Deri në ditën e lirisë
Shkelëm legjendës
Me intriga stolisur djepin
Këtu fryn erë Arbërie.

NE SHESHIN E ATDHEUT

Para jetës a vdekjes
Me fjalë të gjalla
E të forta si guri
Para përmendores së gurtë
Kujtimet e ndara kërkonte
Në sheshin e Atdheut

Ai,  ... Heroi
Emrin që nuk donte ta shkruajë
Në pllakën e mermerit...


HAJK

Purpur bardhësie
Mbi petale
Mban zambaku i Prizrenit.

       *   *   *
Piktori ngjyrat spërkati
Mbi muralen e shpirtit tim
Aty i pashë nuancat e mia

      *    *    *
Si kokrra rrushi
Rruazat e zeza
Perla për qafën e saj

      *    *    *
Këndonte zogu përvajshëm
Vitet e purpurta vajtonte
Dikur ia lexova shpirtin

     *    *    *
Çelsi i shpresës
Eshtë durimi
Që duhet ta kesh

      *    *    *
Pas shiut të lotëve
Ylberi rikthehet
Me diell të djersitur.